Cafeïne is een stof die veel wordt gebruikt in voedingsmiddelen en dranken, zoals koffie, thee, cola en energiedrankjes. Soms wordt het ook gebruikt in afslankpillen. Deze stof heeft verschillende effecten op het lichaam. In dit artikel gaan we in op wat cafeïne precies doet met het menselijk lichaam.
Invloed van cafeïne op het lichaam
Cafeïne is een stimulerend middel, wat betekent dat het de zenuwactiviteit verhoogt. Wanneer cafeïne in het lichaam wordt opgenomen, remt het de werking van adenosine af. Dit zorgt ervoor dat er meer dopamine en noradrenaline vrijkomt, wat een opgewekt gevoel en een hogere mate van alertheid veroorzaakt. Cafeïne kan zo de prestaties tijdens lichamelijke activiteiten en mentale taken verbeteren, net omdat het de alertheid verhoogt. Cafeïne kan ook de honger onderdrukken en de calorieverbranding verbeteren. Daarom zegt men wel eens dat de beste afslankpillen cafeïne moeten bevatten. Cafeïne kan verder de bloeddruk verhogen en het hartritme versnellen.
Nadelen van cafeïne
Hoewel cafeïne verschillende voordelen kan bieden, kan het ook schadelijke gevolgen hebben. Als je te veel cafeïne consumeert, kun je last krijgen van trillende handen, duizeligheid, een verhoogde hartslag, hoge bloeddruk en slapeloosheid. Chronisch hoge doses cafeïne kunnen ook leiden tot een verhoogde angst, depressie en verminderde cognitieve prestaties. Op zich is cafeïne niet ongezond. Koffie en thee (zonder suiker) staan zelfs in de Schijf van Vijf. Het is wel belangrijk om de cafeïne-inname te beperken. Overdrijven is nooit een goed idee.
Inname van cafeïne beperken
De meeste gezondheidsinstanties adviseren om niet meer dan 5,7 mg cafeïne per kilogram lichaamsgewicht per dag in te nemen. Voor een persoon van 60 kilogram gaat het dus om 320 mg cafeïne per dag, wat overeenkomt met ongeveer vier kopjes koffie. Voor zwangere vrouwen en kinderen gelden lagere grenzen. Voor kinderen hanteert men bijvoorbeeld een bovengrens van 2,5 mg cafeïne per kilogram per dag. Houd er rekening mee dat cafeïne niet alleen in koffie zit, maar bijvoorbeeld ook in thee, in energiedrankjes, in sommige afslankpillen, in bepaalde voedingssupplementen en in cola. Volgens het Voedingscentrum verschilt de gevoeligheid voor cafeïne sterk per persoon.
Opgelet:niet altijd staat even duidelijk op het etiket hoeveel cafeïne een drankje bevat. Enkel bij dranken met 150 tot 350 mg cafeïne per liter moet de hoeveelheid cafeïne concreet op het etiket worden weergegeven. Het etiket dient dan ook te waarschuwen voor het hoge cafeïnegehalte. Deze verplichting geldt echter niet voor koffie en thee. Voor andere voedingsmiddelen dan dranken gelden er weer andere regels, alsook indien het gaat om een aroma met cafeïne.
Cafeïne-inname bij Nederlanders
Cafeïne kan verschillende voordelen hebben, maar het is belangrijk om de hoeveelheid cafeïne te beperken. Als je te veel cafeïne consumeert, kunnen er namelijk schadelijke gevolgen optreden. Houd daarom de aanbevolen hoeveelheid aan en vermijd cafeïne in de avonduren. De inschatting van het Voedingscentrum is dat de meeste Nederlanders onder de aanbevolen maximale hoeveelheid cafeïne blijven. Mannen en jongens zouden wel meer cafeïne binnenkrijgen dan vrouwen en meisjes. Een deel van de volwassenen zou volgens het Voedingscentrum meer dan 600 mg cafeïne per dag binnenkrijgen. Dat is veel te veel.