PFAS is actueler dan ooit. PFAS is de verzamelnaam voor poly- en perfluoralkylstoffen. Het zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt en van nature niet in het milieu voorkomen. Van nature dus niet, omdat PFAS tegenwoordig op veel plekken is te vinden. Dit kan het water van de Westerschelde in Zeeland zijn, maar net zo goed de anti-aanbaklaag van de koekenpan die je dagelijks gebruikt. Dat klinkt eng, maar is dat het ook?
Wat is PFAS?
PFAS is dus een verzamelnaam voor allerlei chemische stoffen. Die zijn heus niet allemaal slecht. Het zijn vooral PFOS en PFOA die voor problemen zorgen, net als de GenX-stoffen. We gaan je niet vermoeien met wat voor stoffen dit zijn. Het is veel interessanter om te kijken naar de negatieve effectieven hiervan.
Zo is bekend dat ze niet of nauwelijks afbreken in het milieu. Dat is extra vervelend omdat de stoffen schadelijke effecten kunnen veroorzaken op zowel mens als milieu. PFAS verspreiden zich ook makkelijk en snel in het milieu. En ten vierde kunnen ze zich ophopen in het menselijk lichaam, in dieren en in planten.
Wat is het gevaar van PFAS?
Dit is een vraag die momenteel veel mensen bezighoudt. En het lastige is dat er niet echt een duidelijk antwoord op gegeven kan worden. Het is zeker dat PFAS schadelijke effecten voor je gezondheid hebben. Ze kunnen bijvoorbeeld het immuunsysteem aantasten, een rol spelen bij de voortplanting en ontwikkeling van een ongeboren kind.
PFAS kunnen daarnaast een effect hebben op cholesterol in je bloed, negatieve gevolgen voor je lever hebben en zelfs kanker veroorzaken.
Als we kijken naar de natuur, dan kunnen PFAS problemen opleveren voor dieren die bovenaan de voedselketen staan, zoals vogels en zoogdieren.
Veel onduidelijk
Je ziet het, het woord kunnen moet veel worden gebruikt. De reden daarvan is dat er nog veel onduidelijk is over PFAS, zeker als je naar de gevolgen per individu kijkt. Het verschilt namelijk sterk per persoon hoe de gevolgen voor jou zijn. Ook ligt het eraan welke PFAS je binnenkrijgt en in welke hoeveelheid. En om het nog ingewikkelder te maken zijn er een heleboel PFAS waarvan de (negatieve) effecten nog niet bekend zijn.
Let hier mee op
Niet schrikken, maar drinkwater kan kleine hoeveelheden PFAS bevatten. Je kunt gewoon water uit de kraan blijven drinken. Omdat PFAS vet-, water- en vuilafstotend is, wordt het in diverse producten gebruikt. Regenpakken bijvoorbeeld. En vroeger werd het in de anti-aanbaklaag van pannen gebruikt. Dat mag echter niet meer, maar als je een oude pan hebt met een bodem die begint af te bladderen, is het hoog tijd voor een nieuwe.
Verder is het advies van het RIVM om niet te vaak zelf gevangen vis uit zoetwater te eten. Dat geldt ook voor vis uit de Westerschelde. En als je een moestuin vlakbij de DuPont/Chemours fabriek in Dordrecht of bij de Sluisdijk in Helmond hebt, is het beter om de groente niet te eten.
Verder wordt er nog veel over PFAS worden onderzocht.