Verlichting is een essentieel onderdeel van onze dagelijkse omgeving. Of we nu thuis, op kantoor of ergens anders zijn, de verlichting beïnvloedt niet alleen hoe we onze taken uitvoeren, maar ook hoe we ons voelen. Vaak wordt de invloed van licht op onze stemming over het hoofd gezien, maar het is belangrijk om te begrijpen hoe verlichting onze gemoedstoestand kan beïnvloeden. In dit artikel duiken we dieper in op hoe verlichting, en dan vooral LED-verlichting, vermoeidheid kan veroorzaken en hoe lichtkleur en -temperatuur onze stemming beïnvloeden.
Het effect van flikkerende verlichting op vermoeidheid
LED-verlichting is in veel huishoudens en werkruimtes de norm geworden. Deze verlichting is energiezuinig en heeft een lange levensduur, maar er zijn ook enkele nadelen die niet altijd meteen opvallen. Een van de meest besproken nadelen van LED-verlichting is de mogelijkheid van flikkering, wat kan leiden tot visuele vermoeidheid. Hoewel je misschien niet altijd het flikkeren zelf kunt zien, kan het toch invloed hebben op je lichaam.
Flikkering ontstaat vaak door een instabiele stroomvoorziening naar de LED-lamp. Dit kan variëren van subtiele fluctuaties die je met het blote oog niet ziet tot meer merkbare schommelingen in helderheid. Hoewel het vaak niet zichtbaar is, kan dit flikkeren wel leiden tot een verhoogde belasting van de ogen, hoofdpijn en vermoeidheid. Dit effect kan vooral storend zijn wanneer je lange uren werkt onder kunstlicht, zoals op kantoor of wanneer je veel achter een computer zit. Het continue aanspannen van de oogspieren om het licht te “volgen” kan leiden tot concentratieverlies en zelfs stress, wat je gemoedstoestand negatief beïnvloedt.
Lichtkleur en temperatuur: de invloed op onze stemming
Naast flikkering heeft ook de kleur en temperatuur van het licht een aanzienlijke invloed op hoe we ons voelen. De kleur van licht wordt gemeten in Kelvin (K), en verschillende kleurtemperaturen kunnen verschillende effecten hebben op onze emoties en energie.
Koud licht (boven 5000K)
Koud, blauwachtig licht (meestal boven de 5000K) wordt vaak gebruikt in kantoren en werkruimtes, omdat het de concentratie zou bevorderen. Dit type licht heeft een stimulerend effect op ons lichaam, omdat het het natuurlijke daglicht nabootst. Het verhoogt de alertheid, wat handig kan zijn wanneer je je moet concentreren. Toch heeft koud licht ook zijn keerzijde. Wanneer je te veel wordt blootgesteld aan koel licht, vooral in de avond, kan het de productie van melatonine verstoren, het hormoon dat helpt bij het reguleren van onze slaapcyclus. Dit kan leiden tot slaapproblemen, verhoogde stressniveaus en zelfs stemmingswisselingen. Het is daarom belangrijk om bewust om te gaan met het gebruik van koel licht, vooral als je het laat op de dag gebruikt.
Warm licht (tussen 2700K en 3000K)
Aan de andere kant zorgt warm licht (tussen 2700K en 3000K) voor een meer ontspannen en kalme sfeer. Dit licht, dat meer geel van kleur is, wordt vaak geassocieerd met gloeilampen en creëert een gezellige, huiselijke omgeving. Het heeft een rustgevend effect op het lichaam en helpt de productie van melatonine te bevorderen, waardoor het ideaal is voor ontspanning en het voorbereiden op de slaap. Warm licht heeft het voordeel dat het de ogen minder belast, waardoor het beter geschikt is voor lange periodes van lezen of werken zonder dat het visuele vermoeidheid veroorzaakt.
Het belang van licht tijdens de dag
Naast het effect van lichtkleur is ook de intensiteit van het licht belangrijk voor onze stemming. Gedurende de dag zouden we idealiter blootgesteld moeten worden aan fel licht, aangezien dit onze biologische klok helpt afstemmen. De blootstelling aan natuurlijk daglicht verhoogt de productie van serotonine, een neurotransmitter die de gemoedstoestand verbetert en ons een gevoel van welzijn geeft. Het helpt ook bij het reguleren van de slaap-waakcyclus, zodat we ’s nachts beter kunnen slapen. In de avond is het echter raadzaam om over te schakelen naar zachter, warmer licht om de natuurlijke overgang naar de nacht te bevorderen.
Wat kun je doen om de invloed van verlichting op je gemoed te optimaliseren?
Om te zorgen dat verlichting een positieve invloed heeft op je gemoed en gezondheid, kun je enkele eenvoudige stappen ondernemen:
- Kies voor dimbare verlichting: Hiermee kun je de intensiteit van het licht aanpassen aan je behoeften en de tijd van de dag. Dit zorgt ervoor dat je in de ochtend fel licht hebt voor energiek functioneren en ’s avonds kunt schakelen naar warmere, zachtere verlichting voor ontspanning.
- Kies voor warmere LED-lampen: Als je merkt dat je vermoeid raakt door je verlichting, kan het helpen om LED-lampen te kiezen met een lagere kleurtemperatuur (rond de 2700K). Deze bieden een zachter, rustgevender licht dat minder vermoeiend is voor je ogen.
- Zorg voor voldoende natuurlijk licht: Waar mogelijk, zorg ervoor dat je overdag voldoende blootstelling krijgt aan natuurlijk licht. Het kan je energieniveau verhogen en je stemming verbeteren. Probeer je werkplek in de buurt van een raam te plaatsen of maak gebruik van lichtbronnen die daglicht nabootsen.
- Vermijd fel blauw licht in de avond: Beperk het gebruik van koud licht (en schermen met blauw licht) in de avond om je slaapkwaliteit niet te verstoren. Dit kan helpen om beter te slapen en je gemoedstoestand de volgende dag te verbeteren.